अनिल कुंबळे, १७ ऑक्टोबर १९७० रोजी बंगळुरू, भारतात जन्मलेले, भारतीय क्रिकेटपटू आणि प्रशिक्षक आहेत, जे भारतीय क्रिकेटमध्ये त्यांच्या ऐतिहासिक योगदानासाठी ओळखले जातात. क्रिकेटच्या इतिहासात सर्वोत्कृष्ट लेग स्पिन गोलंदाजांपैकी एक असलेल्या कुंबळे यांच्या कारकीर्दीचा काळ १८ वर्षांहून अधिक काळ होता, ज्या दरम्यान ते कसोटी आणि एकदिवसीय आंतरराष्ट्रीय (ODI) दोन्ही स्वरूपात भारताचे सर्वाधिक विकेट घेणारे गोलंदाज बनले. त्यांच्या अतुलनीय यशाने कुंबळे यांचा नेतृत्व, कार्यक्षमता आणि दबावखाली काम करण्याची क्षमता यांच्यासाठी व्यापक आदर आहे.
कर्नाटकविरुद्ध पहिल्या वर्ग पदार्पणात ४ विकेट्स (१९८९)
जन्म तारीख
१७ ऑक्टोबर १९७०
वय (२०१६ प्रमाणे)
४६ वर्ष
जन्मस्थान
बंगळुरू, कर्नाटक, भारत
राष्ट्रीयता
भारतीय
शालेय शिक्षण
होली सेंट इंग्लिश स्कूल, कोरामांगला (बंगळुरू)
महाविद्यालयीन शिक्षण
राष्ट्रीय महाविद्यालय (बंगळुरू), आर.व्ही. कॉलेज ऑफ इंजिनियरिंग (बंगळुरू)
शैक्षणिक पात्रता
यंत्र अभियांत्रिकी
वडील
कृष्ण स्वामी
आई
सरोजा
प्रारंभिक जीवन आणि शिक्षण
अनिल कुंबळेचा जन्म बंगळुरू, कर्नाटक येथील एका मध्यमवर्ग परिवारात झाला. त्यांनी लहानपणापासूनच क्रिकेटमध्ये रस दाखवला, अनेकदा त्यांच्या मित्रांसोबत रस्त्यावर खेळत असत. खेळाबद्दल असलेल्या त्यांच्या आवडीने त्यांना स्थानिक क्लबमध्ये सामील होण्यास प्रेरित केले, जिथे त्यांनी गोलंदाज म्हणून त्यांच्या कौशल्यांचा विकास केला. त्यांच्या साथीदारांनी त्यांच्या उंची आणि अद्वितीय गोलंदाजी शैलीमुळे त्यांना “जंबो” हे टोपणनाव दिले, ज्यामुळे त्यांच्या कारकीर्दीच्या सुरुवातीला ते वेगळे दिसत होते.
कुंबळे यांनी बंगळुरूच्या बसवनागुडी येथील राष्ट्रीय उच्च माध्यमिक शाळेत शिक्षण पूर्ण केले, जिथे त्यांनी शैक्षणिक आणि खेळ दोन्ही गोष्टींचे संतुलन साधले. शालेय शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर, कुंबळे यांनी बंगळुरूच्या राष्ट्रीय विद्यालयात इंजिनियरिंगची पदवी प्राप्त केली. शैक्षणिक बंधनांना बांधूनही, ते क्रिकेटला वफादार राहिले आणि कर्नाटकच्या क्रिकेट प्रणालीच्या रँकमध्ये जलद प्रगती केली.
कारकीर्दीतील यश
अनिल कुंबळे यांनी १९९० मध्ये श्रीलंकाविरुद्धच्या ODI सामन्यात भारतासाठी पदार्पण केले, परंतु कसोटी क्रिकेटमध्ये त्यांनी खरोखरच आपले नाव लावले. वर्षांनुवर्षांपर्यंत, कुंबळे भारताचे प्रमुख गोलंदाज बनले, विशेषत: स्पिन-अनुकूल परिस्थितीत. त्यांचा सर्वोच्च क्षण १९९९ मध्ये आला, जेव्हा ते दिल्लीतील पाकिस्तानविरुद्धच्या कसोटी सामन्यात एका डावात १० विकेट्स घेणारे क्रिकेट इतिहासात दुसरे खेळाडू बनले.
कुंबळे यांनी आपली कारकीर्द ६१९ कसोटी विकेट्ससह पूर्ण केली, ज्यामुळे ते कसोटी क्रिकेटच्या इतिहासात चौथ्या सर्वाधिक विकेट घेणारे गोलंदाज बनले. ODI मध्ये, त्यांनी ३३७ विकेट्स घेतल्या, ज्यामुळे ते भारताचे सर्वाधिक यशस्वी गोलंदाजांपैकी एक बनले. त्यांनी स्वदेशात आणि परदेशात अनेक भारतीय विजयांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली, त्यात ऑस्ट्रेलिया, पाकिस्तान आणि इंग्लंडविरुद्धचे प्रतीकात्मक सामनेही समाविष्ट आहेत.
कारकीर्दीतील उंची:
१०-विकेट हॉल: १९९९ मध्ये, कुंबळे यांनी पाकिस्तानविरुद्धच्या कसोटी डावात सर्व १० विकेट्स घेतल्या, क्रिकेट इतिहासात एक दुर्मीळ उपलब्धी.
कर्णधार: २००७ मध्ये, कुंबळे यांना भारतीय कसोटी संघाचा कर्णधार नियुक्त करण्यात आले, ज्याने भारताला ऑस्ट्रेलियाचा एक आठवणीयोग्य दौरा सहित महत्त्वपूर्ण मालिकांद्वारे मार्गदर्शन केले.
पुरस्कार: कुंबळे यांना क्रिकेटमध्ये त्यांच्या योगदानासाठी २००५ मध्ये भारतचा चौथा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार पद्मश्री प्रदान करण्यात आला.
व्यक्तिगत जीवन
अनिल कुंबळे यांचे १९९९ मध्ये चेथना रामथीर्थ यांच्याशी विवाह झाला आणि या जोडपत्री तीन मुले आहेत: एक मुलगी आरुणी आणि दोन मुले, मयस आणि स्वास्थ्य. कुंबळे हे मैदानावर आणि मैदानाबाहेरही त्यांच्या शांत आणि संयमित वर्तनासाठी ओळखले जातात, ज्यामुळे त्यांना सहकारी आणि चाहत्यांमध्ये समान आदर मिळाला आहे.
क्रिकेटच्या बाहेर, कुंबळे यांना वन्यजीव फोटोग्राफीमध्ये विशेष रस आहे. निसर्गाबद्दल असलेल्या त्यांच्या प्रेमामुळे त्यांनी वन्यजीव संरक्षण उपक्रमाला सक्रियपणे पाठिंबा दिला आहे. ते धर्मादाय कार्यातही गुंतलेले आहेत, विशेषत: त्यांच्या फाउंडेशनद्वारे, जो वंचित मुलांना शिक्षण आणि खेळाच्या संधी प्रदान करण्यावर लक्ष केंद्रित करते.
सामना केलेले आव्हाने
त्यांच्या अविश्वसनीय यशाच्या बरोबरीने, कुंबळे यांना त्यांच्या कारकीर्दीत अनेक आव्हानांचा सामना करावा लागला. त्यांची गोलंदाजी शैली लेग स्पिनरसाठी अमान्य मानली जात होती, कारण ते तीव्र वळणापेक्षा अचूकता आणि उड्यांवर अधिक अवलंबून होते, जे स्पिनर्ससाठी सामान्य आहे. टीकाकारांनी त्यांच्या प्रभावीपणावर प्रश्न उपस्थित केले, विशेषत: स्पिनर्सना जास्त मदत करणारी मैदाने नसताना. तथापि, कुंबळे यांच्या मानसिक दृढते, दृढते आणि अनुकूलतेने त्यांना ही अडथळे पार करण्यात मदत केली.
कुंबळे यांना त्यांच्या कारकीर्दीदरम्यान खांद्याच्या दुखापतीसह दुखापतीशीही संघर्ष करावा लागला, ज्यामुळे त्यांच्या खेळण्याच्या दिवसांची संक्षिप्तता होण्याची धमकी होती. तथापि, त्यांच्या लवचिकता आणि दृढतेने त्यांना मजबूत परतण्याची आणि उच्चतम पातळीवर काम करण्यास परवानगी दिली.
वारसा आणि प्रभाव
अनिल कुंबळेचा वारसा त्यांच्या खेळाडू म्हणून यशापेक्षा खूप पुढे आहे. २००८ मध्ये आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधून निवृत्त झाल्यानंतर, कुंबळे यांनी प्रशिक्षण आणि प्रशासकीय भूमिका स्वीकारल्या. त्यांना २०१६ मध्ये भारतीय क्रिकेट संघाचे मुख्य प्रशिक्षक नियुक्त करण्यात आले, ज्या दरम्यान भारताने न्यूझीलंड, इंग्लंड आणि ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या मालिका विजयासह महत्त्वपूर्ण यश प्राप्त केले.
अनिल कुंबळे यांचा जन्म कोठे झाला?
अनिल कुंबळे यांचा जन्म बंगळुरू, कर्नाटक येथे झाला.
अनिल कुंबळे कोणत्या प्रकारचे गोलंदाज होते?
अनिल कुंबळे लेग स्पिन गोलंदाज होते.
अनिल कुंबळे यांनी कसोटी क्रिकेटमध्ये एका डावात किती विकेट्स घेतल्या?
अनिल कुंबळे यांनी कसोटी क्रिकेटमध्ये एका डावात १० विकेट्स घेतल्या.
